11 september 2019,

Jos Agasi exposeert PUNT. in Old School

Wat pas geleden nog de ‘huiskamer’ van de Zangeres Zonder Naam was, is in mum van tijd getransformeerd in een dreamscape vol lichtjes. Of een sneeuwlandschap. Of  een galaxy far, far away. In de installatie PUNT van Jos Agasi is voor iedereen iets te ontdekken, inclusief een ‘soundtrack’ die de kunstenaar zelf maakte. PUNT is nu te zien in Old School. Aan de vooravond van de opening mocht ik vast een kijkje meenemen en sprak ik Jos over zijn inspiratie.

‘Ik hoop dat je op een plek komt waar je even alle andere dingen vergeet. Wat voor plek je ervan maakt mag je van mij helemaal zelf weten. Mensen zien er allemaal verschillende dingen in, dat vind ik mooi. De punt, de stip, is wat mij betreft de basis van alle vormen. Geen begin, geen eind. Met dat als materiaal wilde ik beeld maken dat geen beeld is. We zien al zoveel beelden om ons heen. Plaatjes, betekenissen, verleidingen: je wordt er helemaal mee doodgegooid. Ik heb behoefte om daarvan los te komen en hoop dat over te kunnen brengen aan anderen.’

Iedere bezoeker ervaart dit kunstwerk anders, ziet er iets anders in. Heb je dat zelf ook nog steeds wanneer je erin gaat staan?

‘Ja, dat is voor mij een voorwaarde. Als ik het zelf niet kan ervaren heb ik iets niet goed gedaan. Als het mij raakt betekent het dat ik het op gevoel heb kunnen maken, niet teveel vanuit mijn hoofd. Misschien vinden anderen het veel te abstract en gaan ze weer weg, prima. Er zijn ook mensen die hier een hele middag willen komen zitten. Als ik het voor elkaar krijg dat een aantal mensen er even in verdwijnt is het wat mij betreft geslaagd.’

Je hebt zelf muziek gemaakt en aan het werk toegevoegd, hoe is dat proces verlopen?

‘Ik hou van stilte maar dan moet het wel echte stilte zijn en die is er bijna niet. Daarom heb ik associatief bij het bedenken van de beelden ook muziek gemaakt. Klanken, geluiden, glinsteringen in geluid die ik fijn vind om zelf te horen. Beeld en geluid zijn wat mij betreft een geheel dat moet leiden tot één ervaring waarbij het een het ander afwisselend versterkt. Zo willekeurig als het maar kan, een poging om los te komen van tijd, plek en ruimte.

De eerste kunstervaring die ik me kan herinneren is de film Yellow Submarine van The Beatles, een prachtige combinatie van beeld en geluid. Veel later zag ik de film Koyaanisqatsi, van Godfrey Reggio met de muziek van Philip Glass. De filmmaker filmde zeven jaar lang en maakte samen met Glass een uniek audiovisueel document, dat veel voor me betekent. De eenvoud in de muziek, de herhalingen, ritmes, beeldversnellingen en -vertragingen: nu de normaalste zaak van de wereld, gewoon op je smartphone – in 1984 was het baanbrekend en keken we op nieuwe manieren naar de wereld.’

Voor de installatie vond je ook inspiratie bij de Japanse kunstenaar Yayoi Kusama. Hoe ging dat in zijn werk?

‘Ik zag recent de documentaire ‘Kusama: Infinity’ en daar was ik totaal door gegrepen. Een van de dingen die ik me bij haar steeds afgevraagd heb is: hoe kwam zij tot die stippengekte? Ze komt uit een familie van zaadhandelaren. Ze moet belachelijke hoeveelheden stipjes gezien hebben en gegrepen zijn door de veelheid ervan. Haar eindeloze stippenwerelden en ook haar Infinity Rooms zijn mooie werken. Een ruimte driedimensionaal vullen met abstract beeld, bewegend, dat wilde ik al langer, maar mede door Kusama heb ik me beperkt tot alleen stippen.’

Je haalt je inspiratie van uit heel de wereld, maar hebt Leiden als basis. Hoe is dat voor jou als kunstenaar?

‘Leiden is een prachtige stad. Er is volgens mij een steeds beter klimaat voor makers om zich te ontplooien. Meer plekken om dit ook te laten zien zijn altijd welkom, maar ik ben blij met Old School, waar ruimte is om open naar de wereld te kijken. Om hier mijn werk te kunnen laten zien is een groot plezier.’

En nu is het er. PUNT.

‘Inspiratie vind ik ook gewoon in mijn eigen hoofd. Soms als ik geluk heb, als ik heel ontspannen ben, zie ik beelden zoals je ze hier ziet. Alsof je de knopen in je hersenpan voorbij ziet flitsen. Ooit lang geleden had ik zo’n gelukzalig moment met mijn toenmalige vriendin. Toen heb ik tegen haar gezegd: wat ik nu in mijn hoofd zie, als ik dat toch ooit eens kan maken. Ik dacht dat het niet kon. Het ontroert me bijna dat dit nu hier is. Ik zou haar moeten bellen en zeggen: het is gelukt.’

PUNT beleven kan tot en met 28 september in Old School.