Cultuur?Barbaar! Blog maart 2014

Door Van Engelenhoven & Van Kessel op 27 maart 2014

In onze vorige blogs zijn we kritisch ingegaan op bepaalde aspecten uit de culturele sector. Hierbij keken we vooral naar wat er beter zou kunnen, of wat er tot nog toe wellicht miste. In deze column willen we graag inzoomen op een voorbeeld van een cultureel project dat wat ons betreft gestaag aan de weg timmert en een goede kijk heeft op de mogelijkheden binnen de culturele sector in Leiden. We hebben het over het korte films festival LISFE (Leiden International Short Film Experience), dat dit jaar alweer haar zesde editie organiseert van 1 t/m 3 mei, in Scheltema Leiden.

Dit kleine, maar ambitieuze festival ontwikkelt al enkele jaren op bescheiden wijze haar visie op kunst en cultuur. De organisatie handhaaft, wat ons betreft, precies de instelling en zienswijze die wij aanmoedigen in de Leidse culturele sector: LISFE heeft een duidelijke, inhoudelijke visie op het eigen project en op de functie die het zou kunnen vervullen in Leiden. De organisatie combineert dit met de wens om proactief samen te werken met andere culturele instanties en projecten in de stad. Voor het schrijven van deze blog spraken we met LISFE organisatielid en programmeur Ilse van der Spoel.

© LISFE 2014

Festival met internationaal karakter

LISFE is ontstaan in 2009 vanuit de Universiteit, als een project voor en door studenten. Het werd gehouden in studentencentrum Plexus, en is voortgekomen uit de doorgaande reeks filmavonden die vanuit het ISN (International Student Network) werden georganiseerd. Ook vandaag de dag zijn er nog veel studenten bij betrokken. De organisatie van het festival bestaat uit een groep vrijwilligers: voornamelijk internationale studenten, expats en filmliefhebbers. Een veelzijdig gezelschap dus. Maar het internationale aspect kent ook een keerzijde. “Het lastige aan deze vorm van organisatie is dat de studenten die meewerken aan het project, vaak slechts tijdelijk in Nederland verblijven”, legt Van der Spoel uit. “Vaak vertrekken zij weer, bijvoorbeeld na hun promotieonderzoek. De mensen die het festival zijn begonnen zijn inmiddels allemaal weg. De organisatie blijft dus steeds van samenstelling veranderen.” Vanwege deze regeling geeft Van der Spoel aan dat het op een bepaalde manier lastig kan zijn om een duidelijke groeiwens te formuleren. “Ieder jaar zijn er belangrijke verbeteringen in de organisatie, maar altijd zijn er ook enkele dingen waardoor je weer een paar stappen terug doet.” Toch ziet Van der Spoel het project zeker groeien, en geeft ze aan dat deze groei ook redelijk stabiel plaatsvindt. “We hebben mooie films, er is een belangrijke potentie en interesse in korte films.”

Korte film: een ondergewaardeerd genre

LISFE onderscheidt zich van andere filmfestivals, zoals het bekendere LIFF (Leiden International Film Festival), door zich te concentreren op ‘shorts,’ oftewel korte films. Volgens Van der Spoel worden er elk jaar enorm veel shorts geproduceerd, terwijl het als genre toch slechts weinig zichtbaarheid geniet en zelden een groot publiek bereikt. “Bij een samenvatting van de Oscars krijgen we bijvoorbeeld nooit te horen welke short een award heeft gewonnen”, vertelt Van der Spoel. ”En dat is zonde, want het is juist een heel innovatief genre: vanwege de tijds- en budgetlimieten vergt het veel creativiteit. Het is een ondergewaardeerd genre, dat wel groot genoeg is om te overleven. We willen daarom blijven proberen shorts naar een groter publiek te brengen. We willen een filmevenement dat toegankelijk is voor iedereen en we kunnen dit realiseren met de grote variatie aan shorts die we binnenkrijgen. Die zijn gemaakt door regisseurs die over een paar jaar misschien wel ‘the next big thing’ zijn.”

De weg naar een breed publiek

Van der Spoel geeft aan dat LISFE niet alleen de bioscoopbezoeker of filmliefhebber wil bereiken, maar dat ook geprobeerd wordt diverse doelgroepen aan te spreken. “Deze doelgroepen zijn bijvoorbeeld de internationale Leidse gemeenschap (door onder andere sessies te programmeren die gericht zijn op een bepaalde (inter)nationale kwestie, of op een bepaalde regio, maar ook kunstliefhebbers, gezinnen met kinderen, de Leidse academische context, studenten, expats, en de rasechte Leidenaren. We proberen het publiek onderwerpen en filmsoorten te laten zien die weinig zichtbaarheid krijgen. Toch is het niet zo dat ons aanbod daardoor alleen maar experimenteel is. Er is voor iedereen wat interessants. Een filmnerd met een specifieke interesse in bijvoorbeeld animatie, zal het naar zijn zin hebben. Maar we willen ook iemand die toevallig langs het Scheltema loopt, kunnen verrassen met één van onze shorts. Dat is geweldig!”

© Leidsch.nu 2014

Support

Het LISFE project is in eerste instantie vrij actief gesteund door de Universiteit, wat betreft sponsoring en accommodatie. Vanaf na het tweede jaar werd LISFE echter onafhankelijker. Van der Spoel geeft aan dat de universiteit aan de ene kant open staat voor het organiseren van activiteiten, maar dat ze tegelijkertijd ook de neiging heeft om zich afzijdig te houden als het bijvoorbeeld gaat om de promotie en andere manieren van zichtbaarheid. “Misschien,” suggereert Van der Spoel voorzichtig, “kunnen ze meer speciale programma’s opzetten om samen te werken met culturele evenementen in de stad en hun support tonen.”

Hoewel Van der Spoel aangeeft dat ze niet bedoelt om al te kritisch over te komen, noemt ze kort dat ook de manier waarop sponsors en fondsen een festival steunen soms krachtiger zou kunnen. “Dat een festival als het onze in aanmerking komt voor subsidie is natuurlijk prachtig. Maar een fonds of sponsor zou op relatief eenvoudige wijze waardevolle immateriële steun kunnen bieden, bijvoorbeeld door middel van het geven van tips over locaties en zichtbaarheid. Ook een ‘follow-up’ zou heel bruikbare ondersteuning op kunnen leveren. Op veel van onze edities is amper feedback gekomen van de verschillende instanties en dat is een gemiste kans. Kleine, serieuze festivals zouden sneller professioneler kunnen worden wanneer instanties ze wel op deze manier zouden ondersteunen.”

Samenwerking

Van der Spoel geeft aan dat LISFE belang hecht aan samenwerking. Zo heeft het festival in voorgaande jaren samengewerkt met het AFFR (Architectuur Film Festival Rotterdam), en Cinedans, maar ook met Leidse culturele instituten als Mijn Fotowerkplaats, Kaasmarkt Atelier en Galerie de Pieter. “Ieder jaar zijn er eigenlijk verschillende partners, zowel financieel als academisch als cultureel,” legt Van der Spoel uit. “We proberen altijd zoveel mogelijk samen te werken met culturele instituten in Leiden, omdat je op die manier iets voor elkaar kunt betekenen, en bovendien het Leidse culturele leven hiermee op meerdere vlakken een ‘boost’ kan geven.” Aan het eind van het gesprek benadrukt Van der Spoel nogmaals dat het belangrijk is om samenwerkingsverbanden aan te gaan. Niet alleen met de universiteit, maar ook tussen culturele projecten onderling. “We willen een bijdrage leveren aan een levendiger cultureel Leiden. Het is zodoende goed om als project ook weer niet teveel een specifiek publiek te willen isoleren: het is juist goed als we elkaars publiek kunnen inspireren.”

LISFE is wat ons betreft een goed voorbeeld van een serieus, kleinschalig festival met een duidelijke visie. Toch blijft het festival nu al zes jaar lang behoorlijk onder de radar. Één mogelijke oplossing hiervoor ligt misschien, zoals gezegd en zoals ook in eerdere blogs al geopperd, in een proactievere houding van de academische instituten en faculteiten wanneer een cultureel project een concept aanbiedt dat bijvoorbeeld aansluit bij onderzoek dat daar plaatsvindt (ook LISFE is dit jaar bijvoorbeeld gerelateerd aan een academische conferentie.

© LISFE 2014

LISFE vindt plaats van 1-3 mei in Scheltema Leiden. Tijdens het festival zal er een expositie te bezoeken zijn van Cultuur?Barbaar! artiest Minja Sarovic. Bovendien zullen beide organisaties filmsessies van anderhalf uur op elkaars festival programmeren. Hierover volgt binnenkort meer info op de websites.

Tweeten