Vorm en inhoud

Door Van Engelenhoven & Van Kessel op 20 februari 2014

In relatie tot onze zoektocht naar een betere samenwerking tussen de Universiteit en de Leidse cultuursector, noemden wij in onze vorige blogpost het Verrassend Winkelweekend (VWW). VWW is een goed voorbeeld van een productieve samenwerking tussen verschillende sectoren die beide erg belangrijk zijn voor het dagelijks leven in de Leidse binnenstad: cultuur en commercie. Elk laatste weekend van de maand organiseert VWW een reeks performances in allerhande winkels in de binnenstad van Leiden, en verrast het winkelende publiek op deze manier met kunst en muziek. Dit voegt aan het winkelen een aangename culturele ervaring toe, en nodigt het publiek uit om verder in de winkels rond te snuffelen. Tegelijkertijd wordt er op deze manier aandacht gegenereerd voor de vele interessante culturele projecten die Leiden rijk is. Elke maand staat in het teken van een specifiek thema. Zo was het thema van de augustus editie Uitmarkt, en die van september Music & Fashion .

VWW © Ontdek Leiden 2014

Zoektocht naar de goede vorm

Op papier klinkt dit als een ideale formule. Je maakt het publiek blij door ze te verrassen met bijzondere kunst en cultuur, en de detailhandel is blij omdat het meer potentiële klanten oplevert. Een deel van het winkelend publiek kan een onverwachte performance echter ook als onplezierig ervaren. Hoewel het juist een hoofdonderdeel van het concept is, is het juist het onverwachte karakter van veel optredens binnen het kader van VWW, dat soms juist averechts kan werken.

Het is belangrijk dat VWW kan laten zien dat deze optredens een bijzondere toevoeging aan het winkelen kunnen bieden. Juist het publiek dat niet uit zichzelf op deze optredens af zou komen kan een erg interessante doelgroep vormen. Door hen te intrigeren en te verleiden maken ze op deze manier kennis met de cultuursector in Leiden, en beleven ze meer plezier aan het winkelen. Het bereiken van dit publiek is alleen niet gemakkelijk, en vereist een goede balans tussen vorm en inhoud. De vorm moet herkenbaar zijn, wat het evenement toegankelijker kan maken voor een breder publiek. De inhoud moet juist weer uitdagen en verleiden.

Het helpt soms om een blik te werpen op festivals elders in het land, waar ook gezocht wordt naar de middenweg tussen verrassing en herkenning. Zo is daar bijvoorbeeld het Incubate Festival in Tilburg. Dit festival heeft in een paar jaar tijd Tilburg sterk op de culturele kaart weten te zetten en biedt haar publiek een mix van herkenning en verbazing. Incubate is zeer succesvol in haar typische formule: op veel verschillende locaties in de stad worden er kleinere kunstzinnige en muzikale evenementen georganiseerd die steeds door andere gastprogrammeurs worden verzorgd. Dit kunnen culturele instanties uit de stad zijn, maar ook mensen van buitenaf, zoals de toonaangevende online muziektijdschriften Louder than War en Incendiary Magazine.

Incubate © Trendbeheer.com 2013

Het is een beproefd model, en verschillende grote culturele festivals maken er al gebruik van. Zo is deze formule ook zeer succesvol voor de verschillende museumnachten die door het hele land worden georganiseerd. Ieder deelnemend museum stelt haar eigen programma samen, en kan dus putten uit haar eigen connecties en expertise, terwijl de overkoepelende organisatie de logistiek en promotie op zich neemt.

Samenwerking

Ook VWW werkt al op deze manier met Leidse culturele organisaties samen. In voorgaande edities zijn o.a. het LIFF , SummerJazz en het PS|theater uitgenodigd om programmaonderdelen te verzorgen. Het duidelijk afbakenen van de taken van verschillende partners creëert meer duidelijkheid en draagt bij aan die herkenbaarheid die belangrijk is om een stabiel publiek aan te kunnen trekken.

Verrassend Winkelweekend heeft zich de taak gesteld iedere maand een uitdagend en gevarieerd programma aan te kunnen bieden. Zo’n opdracht vergt veel tijd en energie, zeker voor een relatief kleine organisatie die iedere maand passende artiesten bij een nieuw thema moet vinden. Juist het uit handen geven van deze taak, iets dat VWW in steeds grotere mate doet, geeft de organisatie meer ruimte om zich te richten op profilering, promotie en logistiek. Zaken die de zichtbaarheid van VWW zeker ten goede komen.

Het onderzoek van Berenschot voor het Gemeentelijk Cultuurcongres van Kunsten ’92 noemt Leiden en Utrecht als gemeenten die niet of nauwelijks op cultuur bezuinigen. De goede wil is er vanuit de gemeente dus al. Wanneer er dan zowel vanuit de winkeliers als de culturele sector zelf een actievere houding zal ontstaan (wanneer meer winkels en cultuurprojecten zichzelf bijvoorbeeld aanmelden als potentiële gastprogrammeurs), kan Verrassend Winkelweekend wellicht uitgroeien tot een coherent, maandelijks cultureel programma, waar heel de stad Leiden verantwoordelijkheid voor wil dragen.

Flyer © Siebe Bluijs 2014

Mini symposium

VWW vormt dus een interessante schakel tussen de cultuursector en de ondernemers in de binnenstad. Tijdens het aankomende VWW gaan we daar nog een belangrijke speler aan toevoegen: de Universiteit. Cultuur?Barbaar! heeft de eer om één van de gastprogrammeurs te zijn tijdens het winkelweekend in februari. Die kans grijpen we aan om een minisymposium te organiseren samen met LUCAS instituut, het overkoepelende orgaan van de cultuurstudies van Universiteit Leiden, waaronder Film- en Literatuurwetenschap. Zoals de naam van het instituut al aangeeft (Leiden University Centre of Arts in Society), is LUCAS steeds op zoek naar maatschappelijke invullingen van haar wetenschappelijk onderzoek. Een van de komende projecten die LUCAS organiseert is getiteld Legal Bodies. Deze internationale conferentie onderzoekt de raakvlakken tussen rechtspraak en literatuur. Cultuur?Barbaar! koppelt zijn jaarlijkse kunst- en muziekevenement dit jaar aan deze conferentie.

Het minisymposium dat in samenwerking met VWW en LUCAS wordt georganiseerd tijdens het winkelweekend van 22 en 23 februari, biedt een podium waar zowel jonge wetenschappers als Leidse artiesten hetzelfde brede publiek aan kunnen spreken.

Nieuwsgierige bezoekers zijn van harte uitgenodigd om zaterdag en zondag 22 en 23 februari langs te komen in boekhandel Burgersdijk en Niermans het symposium Legal Bodies, om daar te kunnen genieten van een breed aanbod van lezingen, poëzie en muziek. Voor meer informatie over het programma kunt u terecht op onze website of op Facebook.

Tweeten