In Leiderdorp gebeurt het: Art House Holland is een bijenkorf voor kunstenaars
Aan de Zijldijk in Leiderdorp bevindt zich een boerderij waar geen melk en kaas meer worden gemaakt, maar wel kunst. Art House Holland is een artist residence opgericht door Manon van der Geest en Santiago Pani. Samen met Daniël Martin en Daan Noppen vormt Pani The Plant, een collectief dat op het terrein zijn thuisbasis heeft. Net buiten Leiden, midden tussen de weilanden komen kunstenaars van over de hele wereld samen. Op een zonnige ochtend krijg ik een uitgebreide rondleiding over het terrein, dat nog volop in ontwikkeling is en waar samenwerking, groei en internationale verbindingen hoog in het vaandel staan.
Santiago: ‘Ik runde een residency in Spanje, waar ik Manon ontmoette. Dit is de boerderij van haar familie, haar ooms groeiden hier op en haar opa runde een melkbedrijf.’
Manon: ‘En mijn oma maakte kaas. Mijn oom die de boerderij runde is helaas 3,5 jaar geleden overleden. De familie wilde niet verkopen vanwege de sentimentele waarde dus het stond leeg. Mijn vader kwam met het idee dat wij de ruimte konden gebruiken.’
Santiago: ‘Daar hebben we niet lang over getwijfeld, het is een prachtige grote plek met heel veel mogelijkheden. En de locatie is perfect, vlakbij het station zodat we iedereen kunnen verwelkomen.’
Manon: ‘We hebben drie maanden verbouwd voordat we opengingen, in die tijd hebben we de basis gelegd. We zijn nu 2,5 jaar open, maar we blijven bouwen.’
Daan en Daniël, hoe zijn jullie met The Plant bij dit project betrokken geraakt?
Daniël: ‘Het begon met een berichtje dat Santiago mij stuurde op Instagram. Hij nodigde me uit en ik was meteen onder de indruk van de ruimte. Ik had in Leiden een studio op de Haagweg maar daar is alles erg gesloten, ik miste onderling contact tussen de kunstenaars. In Leiden is te weinig ruimte voor creatieve mensen om samen te komen, energie te creëren en dingen te maken. Met Daan en Santiago begon ik samen te werken met The Plant. We delen onze vaardigheden, wisselen ideeën uit en groeien samen.’
Dat hoor ik vaker, dat er in Leiden weinig ruimte is om samen te werken en te ontwikkelen. Hebben jullie het gevoel dat je hier aan het Leidse cultuurlandschap ontsnapt of breiden jullie het juist uit tot buiten de stadsgrenzen?
Daniel: ‘Uitbreiden, zeker. Want wat is die hele grens nou?’
Santiago: ‘Ik sprak laatst een Nederlander die zei: what the hell doe je in Leiderdorp? Maar iedereen van buiten Nederland kan het niets schelen, alles is hier zo klein en dicht bij elkaar dat het echt niet uitmaakt of je in de stad of op het platteland bent.’
Manon: ‘Op veel andere residencies in Friesland of Groningen ben je meer geïsoleerd, wij hebben geluk dat we in dit gebied zitten. Zeker voor internationalen, je woont hier tegelijk in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag.’
Wat verwachten jullie van de gasten?
Santiago: ‘De kunstenaars die te gast zijn werken samen in dezelfde grote ruimtes, dus leren op die manier ook van elkaar. We bieden ontbijt aan, niet alleen vanwege de gastvrijheid maar ook omdat het voor iedereen een kans is om samen aan tafel te zitten en te praten.’
Manon: ‘Mensen vragen vaak of we weleens verschrikkelijke gasten hebben gehad, maar nee. Mensen weten waar ze zich voor aanmelden, als je geen zin hebt in sociale interactie kun je beter een AirBNB huren. Interactie is de enige echte vereiste die we hier hanteren, verder mag iedere kunstenaar zich aanmelden.’
En de studio van The Plant is dus een vaste gast op het terrein?
Daniël: ‘Ja, The Plant verbindt alle mensen die we kennen en start nieuwe projecten. In oktober starten we het 1606 Project met internationale kunstenaars, geen beginners maar mensen die al echt wel naam gemaakt hebben. Dat wordt helemaal vastgelegd op een online platform met een gigantisch bereik, dat gaat de hele wereld bereiken. De kunstenaars gaan door de hele stad workshops geven aan de lokale gemeenschap, in samenwerking met de universiteit. Hopelijk gaat dat de Leidse eilandjes meer verbinden.’
Santiago: ‘Er komen hier mensen langs die honderdduizenden volgers hebben op Instagram, met een groep van 4 mensen hier kun je wel een miljoen mensen bereiken wereldwijd.’
Het klinkt alsof Instagram onmisbaar is in de kunstwereld tegenwoordig. Ervaren jullie dat als positief?
Daniël: ‘Je kunt veel negatieve dingen zeggen over de invloed van social media, maar je kunt het belang gewoon niet ontkennen. Het verbindt mensen. Hier ontmoeten mensen elkaar in het echt, nadat ze elkaar online leerden kennen. Zonder Instagram zouden die ontmoetingen nooit plaatsgevonden hebben. Wij zouden elkaar ook niet ontmoet hebben. Het is een oppervlakkig platform dat betekenisvolle ervaringen kan creëren.’
Manon: ‘Het is het nieuwe portfolio. Je kunt mensen altijd laten zien waar je mee bezig bent, nergens anders bereik je zoveel mensen.’
Santiago: ‘Zolang je Instagram niet gebruikt om je werk te ontwijken is het prima.’
Jullie zijn nu 2,5 jaar bezig en er zijn hier nog zeeën van ruimte voor ontwikkeling. Hoe zien de komende jaren eruit?
Manon: ‘We hebben een gigantische schuur die nu nog nauwelijks gebruikt wordt en we dromen ervan om daar studioruimte van te maken. Dat zou ook een dansstudio kunnen worden, of een donkere kamer om foto’s in te ontwikkelen. En het mag ook wel iets meer winter proof allemaal, het is nu nog best lastig met slecht weer.’
Santiago: ‘Een grotere tentoonstellingsruimte zou ook fantastisch zijn, zodat we een beurs kunnen organiseren. En we willen het land hieromheen omtoveren tot cultuurtuin.’
Daniël: ‘Dan zouden we een kunstfestival kunnen organiseren op ons eigen terrein, allemaal gericht op het delen van ervaring. Gasten kunnen slapen in tenten op het terrein, in een weekend kun je een stoomcursus organiseren. We hebben hier echt de mogelijkheid om in Leiderdorp een grote bijenkorf vol kunstenaars te creëren.
Daan: ‘Over ambitie gesproken: we gaan Leiderdorp op de kaart zetten.’
Stel dat mensen dit lezen en denken: leuk, ik stap op de fiets en breng ze een bezoekje. Kan dat iedere dag?
Manon: ‘Er is hier bijna altijd iemand aanwezig, maar stuur ons vooral een berichtje op Instagram om een afspraak te maken. Dan zijn we er zeker.
Santiago: ‘Dan krijg je een kop koffie en een rondleiding.’
Op de hoogte blijven van Art House Holland en The Plant kan via Instagram.